Τι είναι η σπιρομέτρηση;
Η σπιρομέτρηση εξετάζει πόσο καλά μπορείτε να αναπνεύσετε και συμβάλλει στη διάγνωση διαφόρων πνευμονικών νόσων. Η εξέταση είναι ανώδυνη και συνήθως διαρκεί λίγα λεπτά, ωστόσο απαιτεί δυνατό φύσημα.
Φυσάτε μέσα σε μια μικρή συσκευή, το σπιρόμετρο, που μετράει πόσο αέρα μπορείτε να φυσήξετε από τους πνεύμονές σας και πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει αυτό.
Πρέπει να κάνετε την εξέταση για:
- ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Για την εκτίμηση συμπτωμάτων – κλινικών σημείων ( π.χ. βήχας, δύσπνοια κτλ.) ή παθολογικών εργαστηριακών ευρημάτων (π.χ. παθολογική ακτινογραφία θώρακος)
- Για την εκτίμηση της λειτουργικής βλάβης που προκαλεί μία νόσος του αναπνευστικού
- Για τη διαλογή των ατόμων εκείνων που έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αναπνευστική πάθηση
- Για την εκτίμηση του προεγχειρητικού κινδύνου
- Για την εκτίμηση της πρόγνωσης μιας αναπνευστικής νόσου
- Για την εκτίμηση της φυσικής κατάστασης πριν την έναρξη προγραμμάτων έντονης φυσικής δραστηριότητας
- ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
- Για την εκτίμηση θεραπευτικών παρεμβάσεων
- Για την εκτίμηση της βαρύτητας μίας νόσου που προσβάλλει την αναπνευστική λειτουργία
- Για την παρακολούθηση ασθενών που έχουν εκτεθεί σε βλαπτικούς παράγοντες
- Για την παρακολούθηση παρενεργειών από το αναπνευστικό λόγω λήψης φαρμάκων με τοξική δράση
- ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
- Για την εκτίμηση ασθενών που συμμετέχουν σε πρόγραμμα αποκατάστασης
- ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ
Αντενδείξεις σπιρομέτρησης:
- Δεν υπάρχουν απόλυτες αντενδείξεις.
- Παρ’όλα αυτά, επειδή η δοκιμασία της FVC αυξάνει την ενδοκράνια, ενδοθωρακική και ενδοκοιλιακή πίεση υπάρχουν οι εξής σχετικές αντενδείξεις:
1) Πρόσφατη οφθαλμολογική, θωρακική ή κοιλιακή εγχείρηση
2) Πρόσφατο έμφραγμα (τελευταίοι 3 μήνες)
3) Μη ελεγχόμενη υπέρταση
4) Πνευμονική εμβολή
Τι συμβαίνει κατά την εξέταση:
Ο γιατρός θα σας δείξει πώς να φυσήξετε μέσα στο σπιρόμετρο πριν ξεκινήσετε. Είναι σημαντικό να φυσήξετε όσο πιο δυνατά μπορείτε κατά την εξέταση, αλλιώς τα αποτελέσματα δεν θα είναι ακριβή. θα σας ζητηθεί να φυσήξετε τρεις ή περισσότερες φορές μέσα στο σπιρόμετρο. Όταν κρατάτε το σπιρομετρο θα πρέπει:
- Να τοποθετήσετε τα χείλη σας σφιχτά γύρω από το επιστόμιο.
- Να πάρετε αρχικά μερικές ήρεμες αναπνοές, όπως εσείς αισθάνεστε άνετα.
- Να εκπνεύσετε ήρεμα όλον τον αέρα από τους πνεύμονές σας.
- Να εισπνεύσετε όσο πιο βαθιά μπορείτε.
- Να βάλετε τα δυνατά σας και να φυσήξετε δυνατά τον αέρα σας, όσο πιο γρήγορα γίνεται.
- Να συνεχίσετε να φυσάτε μέχρι να αδειάσουν οι πνεύμονές σας και ο γιατρός σας πει να σταματήσετε, συνήθως μετά από τουλάχιστον 6 δευτερόλεπτα.
Πώς θα είναι τα αποτελέσματα:
Το σπιρόμετρο συνδέεται σε υπολογιστή που δημιουργεί καμπύλες ροής-όγκου. Αν οι πνεύμονές σας είναι υγιείς, θα φυσήξετε τον περισσότερο αέρα κατά το πρώτο δευτερόλεπτο της εξέτασης.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα:
Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει αυτές τις μετρήσεις για να αποφασίσει πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονές σας. Αν η ποσότητα του αέρα που μπορείτε να φυσήξετε κατά το πρώτο δευτερόλεπτο είναι μικρή, ενδεχομένως να έχετε στένωση στους αεραγωγούς σας, πιθανόν λογω άσθματος ή χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Αν λαμβάνετε ήδη κάποια θεραπεία για το άσθμα ή την ΧΑΠ (π.χ. εισπνεόμενα φάρμακα), η εξέταση σπιρομέτρησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελεγχθεί αν η θεραπεία βοηθά τους πνεύμονες σας να λειτουργούν στον καλύτερο δυνατό βαθμό. Η εξέταση μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί για να αποκλειστούν ορισμένες άλλες πνευμονικές νόσοι.
Προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά την εξέταση:
Η αναπνοή είναι δύσκολη για ορισμένα άτομα. Φροντίστε να παρακολουθήσετε προσεκτικά τις οδηγίες που θα σας δοθούν πριν δοκιμάσετε κι εσείς. Έτσι θα εξοικονομηθεί χρόνος και ενέργεια. Αν κουραστείτε ή σας πιάσει ζαλάδα κατά την εξέταση, ζητήστε λίγα λεπτά χρόνο για να ηρεμήσει η αναπνοή σας πριν δοκιμάσετε ξανά. Κάποια άτομα μπορεί να διαπιστώσουν ότι η εξέταση τους προκαλεί τάση για βήχα. Σε αυτή την περίπτωση δοκιμάστε πρώτα να καθαρίσετε το στήθος σας πριν προσπαθήσετε ξανά.
Τι συμβαίνει όταν τα αποτελέσματα της εξέτασης δείχνουν παθολογικά:
Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να εισπνεύσετε κάποιο φάρμακο, να περιμένετε 10 με 15 λεπτά και μετά να επαναλάβετε την εξέταση. Αυτό βοηθά το γιατρό να διαπιστώσει αν η τυχόν βλάβη στους πνεύμονες σας είναι αναστρέψιμη και η χορήγηση ενός εισπνεόμενου φαρμάκου θα βελτιώσει την αναπνοή σας. Η ανταπόκριση στο εν λόγω φάρμακο, γνωστό ως βρογχοδιασταλτικό, βοηθά τον γιατρό να διαπιστώσει αν έχετε άσθμα (που θα βελτιωθεί μετά το βρογχοδιασταλτικό) ή ΧΑΠ (που παρουσιάζει μικρότερη ή καμία βελτίωση). Αν έχετε παρουσιάσει συμπτώματα παρόμοια με αυτά του άσθματος στο παρελθόν μπορεί να έχετε άσθμα, ακόμη και αν η εξέταση σπιρομέτρησης είναι φυσιολογική. Αν είστε καπνιστής και η εξέταση σπιρομέτρησης είναι φυσιολογική, δεν παύετε να διατρέχετε υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση ΧΑΠ, καρδιακής νόσου, εγκεφαλικών επεισοδίων και καρκίνου του πνεύμονα, συνεπώς θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια για να κόψετε το κάπνισμα. Αν υπάρχει μολυσμένος αέρας στο χώρο εργασίας σας, ακόμα και αν η εξέταση σπιρομέτρησης είναι προς το παρόν φυσιολογική, θα πρέπει να αποφεύγετε την εισπνοή σκόνης, καπνού, αναθυμιάσεων και χημικών ουσιών.
Θα χρειαστώ άλλες εξετάσεις;
Η εξέταση σπιρομέτρησης είναι σημαντική μέτρηση της λειτουργίας των πνευμόνων. Αν τα συμπτώματά σας έχουν διακύμανση (όπως λόγου χάρη στο άσθμα) μπορεί να σας ζητηθεί να επαναλάβετε την εξέταση σε διαφορετικές χρονικές στιγμές ώστε να γνωρίζετε ποιο είναι το φυσιολογικό για εσάς αποτέλεσμα. Αν πάσχετε από κάποιο αναπνευστικό πρόβλημα (λόγου χάρη ΧΑΠ), η τακτική σπιρομέτρηση μπορεί να βοηθήσει στην παρακολούθηση της κατάστασής σας. Ακόμα, αν προκύψουν στοιχεία από την σπιρομέτρηση μπορεί να σας ζητηθεί να κάνετε κάποιες επιπλέον εξετάσεις, που αφορούν την λειτουργική κατάσταση του πνεύμονα, ώστε να ολοκληρωθεί η διερεύνηση, να τεθεί η διάγνωση και να σας οριστεί η κατάλληλη αγωγή.
Συνοπτικά, η σπιρομέτρηση είναι μια εύκολη, ασφαλής και φθηνή εξέταση που δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την λειτουργία των πνευμόνων σας και συμβάλλει αποτελεσματικά στην διάγνωση αλλά και παρακολούθηση των πνευμονικών νοσημάτων.